Home » Actueel » Vragen en antwoorden: De OR en Corona

Vragen en antwoorden: De OR en Corona

Onze helpdesk krijgt dagelijks veel vragen van ondernemingsraden. Hieronder vind je een greep uit de meest voorkomende vragen van de afgelopen dagen. Heb je ook een vraag en staat deze vraag er niet tussen? Bel dan onze helpdesk, onze adviseurs helpen je graag verder.

Is de WOR nog steeds van toepassing?

Ja de WOR blijft ook in tijden van crisis gewoon van toepassing. Het pakket aan maatregelen dat als gevolg van het Corona-virus wordt genomen is een belangrijke aangelegenheid met grote gevolgen voor alle medewerkers en de gehele organisatie. Zowel adviesrecht als instemmingsrecht op meerdere thema’s kan aan de orde zijn.

Tip: behandel het pakket aan Corona-maatregelen als het kan integraal, om niets over het hoofd te zien en de samenhang te kunnen beoordelen van de verschillende maatregelen en hun consequenties.

De zittingstermijn van onze ondernemingsraad loopt binnenkort af. We hebben verkiezingen uitgeschreven maar vanwege de corona-maatregelen in ons bedrijf moeten deze uitgesteld worden. Hoe moeten we hier mee om gaan?

De zittingstermijn van de OR is in de WOR geregeld (in principe 3 jaar). Na de zittingstermijn heeft de OR geen rechtsgeldige positie meer. Een periode zonder wettelijke medezeggenschap is -zeker nu de bestuurder bepaalde besluiten voor advies of ter instemming moet voorleggen- niet wenselijk. Daarom moet de OR voor afloop van de zittingstermijn afspraken maken met de bestuurder  over de tussenliggende periode. Deze afspraken bevatten minimaal regels over de zittende OR-leden, de erkenning van de huidige OR door de bestuurder in de overbruggingsperiode en de wijze waarop werknemers geïnformeerd worden. Meer weten? Klik hier voor een uitgebreider artikel over dit onderwerp.

Aan welke onderwerpen moet gedacht worden als het gaat om advies- en instemmingsrecht ten tijde van deze Corona-crisis?

Voor het adviesrecht kan gedacht worden aan:

• Belangrijke herstructureringsmaatregelen en organisatiewijzigingen: wijzigingen in belangrijke werkprocessen, wijzigingen in het werk, veranderde inzet van personeel, gedwongen ontslagen;
• Thuis werken: plaats tijd en locatie-onafhankelijk werken wordt nu massaal ingevoerd;
• Gedeeltelijke of gehele sluiting, stillegging van werkzaamheden. Ook afslanking van de onderneming door het afstoten van werkzaamheden;
• Belangrijke technologische voorzieningen. Denk aan informatie en communicatietechnologie voor het thuiswerken.

Voor het instemmingsrecht:

• Wijzigingen werktijden, indien de bestaande werktijdenregeling dit niet toestaat. Denk aan spreiden van de personeelsinzet, gesplitste pauzes, verruimde werktijden, wijzigingen in roosters.
• Wijzigingen in de vakantieregeling: Let op: de medewerker kan niet verplicht worden verlof op te nemen aangezien de afname van werk niet voor risico van de werknemer is.
• Regelingen op het gebied van ARBO en ziekteverzuim. Specifiek Corona-beleid is noodzakelijk. Een specifieke Risico-inventarisatie en evaluatie voor Corona is van belang.
• Regeling thuiswerken wijzigingen, verruimen of juist invoeren. Let op de werkgever is verantwoordelijk voor een veilige werkplek, ook thuis. Voorzieningen dienen te worden geregeld.

Let op: medewerkers moet zelf formeel ook akkoord gaan.

Wat moet ik doen als de crisis nu wordt gebruikt om een al langer lopende adviesaanvraag er door heen te drukken?

Stel prioriteiten en geef aan dat de omstandigheden dermate veranderd zijn dat de context en feiten voor de adviesaanvraag nu niet meer aan de orde zijn. Daarom kan de adviesaanvraag beter tijdelijk geparkeerd worden, tenzij deze bij kan dragen aan het hoofd bieden aan de Corona-crisis en past in het totale pakket aan Corona-maatregelen. Dit geldt overigens ook voor instemmingsaanvragen.

Het bedrijf sluit (tijdelijk). Geldt het adviesrecht?

Het adviesrecht is van toepassing op een gedeeltelijke of gehele sluiting. De OR mag een onderbouwde adviesaanvraag met betrekking tot de noodzakelijkheid van de maatregel verwachten. Heeft de werkgever de steunmaatregelen vanuit de overheid voldoende onderzocht?

Er wordt zonder instemming van de OR afgeweken van de werktijdenregeling. Mag dat?

Indien de werktijdenregeling gewijzigd wordt dan is voorafgaand instemming nodig van de OR.

Let op: de instemming van de OR is geen vervanging van de individuele toestemming van de werknemers. De bepalingen in de arbeidstijdenwet blijven overwegend van toepassing.

Het bedrijf wil (tijdelijk) besparen op arbeidsvoorwaarden. Mag dat?

De arbeidsvoorwaarden zijn veelal vastgelegd in een CAO, arbeidsvoorwaardenregeling van het bedrijf en de individuele arbeidsovereenkomst. Zonder overleg en akkoord van de bonden (CAO), de individuele medewerker (er is een arbeidsovereenkomst) en vaak ook OR als het om eigen regelingen gaat is een wijziging eenzijdig niet toegestaan. 

Onze bestuurder neemt advies-/instemmingsplichtige besluiten, zonder overleg met de OR. Wat moeten we doen?

Geef schriftelijk aan dat uitvoering zonder advies of instemming niet aan de orde kan zijn. Voor instemmingsplichtige zaken is er zelfs een (schriftelijk) beroep op de nietigheid van het besluit aan de orde. Stel voor snel in gesprek te willen over hoe het proces te vervolgen en dat uitvoering niet mogelijk is vanwege ontbreken van advies of instemming. Probeer het gezamenlijk belang en doel onder de aandacht te brengen zodat samen de schouders eronder kunnen worden gezet.

Collega’s moeten thuis in isolatie, maar zijn zelf niet ziek. Onze werkgever wil hen nu wel ziek melden, is dat correct?

Als collega’s mogelijk in aanraking zijn geweest met besmette personen of in de inmiddels bekende risicogebieden, moeten zij inderdaad in thuis-isolatie, om mogelijke verdere besmetting te voorkomen. Als de collega's nog thuis kunnen werken hoeven zij niet ziek gemeld te worden. Indien deze collega’s hun werkzaamheden niet vanuit huis kunnen voortzetten, zijn zij inderdaad ongeschikt om arbeid te verrichten. De normaal geldende verzuimregels zijn dan van toepassing.

Onze werkgever wil dat alle medewerkers thuis gaan werken, wat moeten wij daarvan vinden?

De thuiswerkregeling verandert mogelijk omdat de huidige regeling daar geen ruimte voor biedt. Beoordeel wat de consequenties zijn en wat de noodzakelijke voorzieningen vanuit de werkgever moeten zijn, zodat ze het werk inderdaad kunnen verrichten (veilige en gezonde werkplek ook thuis). Breng tevens in beeld, samen met de werkgever, welk werk niet meer kan gebeuren zodat daar duidelijkheid over ontstaat. Neem tevens in de beoordeling mee wat er in de cao geregeld is en wat de eisen vanuit de overheid op dit moment zijn.

Onze werkgever wil dat medewerkers vakantiedagen opnemen. Kan hij hen daartoe verplichten?

Nee, de werkgever heeft niet de mogelijkheid om een werknemer te verplichten zijn vakantie op te nemen.

De collega’s in onze productie-afdelingen kunnen niet thuiswerken.

Duidelijk beleid voor het borgen van een gezonde en veilige werkplek vanuit de werkgever is van belang. Het beleid dat aangescherpt wordt is vaak ter instemming voor de OR. Houdt de richtlijnen vanuit de overheid en het RIVM aan. Veelal worden de processen aangepast om zo min mogelijk medewerkers met elkaar in contact te laten zijn. Een specifieke Risico inventarisatie en evaluatie door gecertificeerde deskundige op zeer korte termijn is wenselijk.

Als gevolg van de maatregelen is ons bedrijf tijdelijk gesloten. Onze bestuurder heeft aangegeven dat hij gebruik wil maken van het noodfonds overbrugging werkgelegenheid. Hebben wij hierop adviesrecht?

Op het aanvragen van noodfonds heeft de OR geen adviesrecht.

Onze collega’s maken zich veel zorgen, hoe hier mee om te gaan?

Duidelijke informatie en communicatie over de nieuwe maatregelen (herstructurering, werktijden, thuis werken) inclusief de aangescherpte hygiëne maatregelen is zeer belangrijk.

Werkgever, OR, preventiemedewerkers, ARBO-coördinator, arbodienst/arts spelen hier gezamenlijk een belangrijke rol. Stem boodschappen en berichten nauwkeurig op elkaar af en maak nut en noodzaak duidelijk. Breng de consequenties in beeld en informeer medewerkers zoveel als mogelijk persoonlijk hierover. Bied een centrale informatielijn met eenduidigheid in de antwoorden en breng een Q en A uit voor de belangrijkste vragen en zorgen over gezondheid, werk en inkomen.

Staat uw vraag er niet bij?

Basis & Beleid wil u graag in deze moeilijke periode bijstaan. Daarom bieden wij ondernemingsraden aan om met hun vragen te bellen naar onze helpdesk (030-2331272). Alle zogenaamde '20-minuten' vragen worden kosteloos beantwoord. Voor complexere vragen maken wij graag maatwerkafspraken met u.

Meer berichten